در حالی که گاز تامینشده برای صنایع و نیروگاههای به علت ناترازی کاهش یافته و مازوتسوزی در نیروگاه شازند نیز آغاز شده است، شورای اقتصاد دولت جهت مدیریت اضطراری و کوتاهمدت کاهش ناترازی گاز طبیعی تصمیماتی گرفت.
۹ تصمیم گرفته شده شامل واردات گاز از ترکمنستان بعد از حل مشکل، وضع تعرفهگذاری جدید گاز بخش خانگی با هدف جلوگیری از مصارف نامتعارف و غیرضرور، تدوین دستورالعمل و قرارداد تیپ با موضوع توسعه شرکتهای کارور با هدف صرفهجویی در مصرف گاز، فرهنگ سازی صدا و سیما با همکاری وزارت نفت، تعیین دمای آسایش و محدوده زمانی مصرف برای تجهیزات گرمایشی در ساختمانها در دستگاههای اجرایی، ابلاغ کاهش ساعات کاری واحدهای تجاری بزرگ و تعطیلی و یا کاهش ساعت کاری واحدهای آموزشی و اداری، تعیین سقف میزان سوخت معادل ماهانه با نظارت استانداریها با همکاری دادستانهای مراکز استان، واردات نفتگاز (گازوئیل) توسط وزارت نفت. بنظر میرسد با توجه به مصرف پنجاه درصدی گاز توسط واحدهای مسکونی، مهمترین راهکار صرفه جویی در مصرف، استاندارد کردن اجباری پکیجها با رویکرد کاهش مصرف و تاکید بر استانداردهای اجباری ساختمانها با تاکید بر پنجرههای دو جداره باشد. لازم به توضیح است که میزان ناترازی گاز با سه معیار ناترازی سالانه، ناترازی سه ماه سرد و ناترازی در ایام بیشینه مصرف، به ترتیب ۱۲۳.۲، ۲۲۵.۱ و ۳۱۵.۴ میلیون متر مکعب در روز بیان شده است.
شعارسال: رئیسجمهور مسعود پزشکیان صبح امروز با اشاره به جلسهای برخی از مشکلات قرارداد گازی دولت ایران و ترکمنستان را بیان کرد. صحبت پیرامون مسئله گاز ترکمنستان در جلسه شورای اقتصاد مورخ ۱۴ آبان ۱۴۰۳ مطرح شده و وزارتخانههای نفت و امور خارجه مکلف شدند با بهرهگیری از ظرفیتهای خود و برخورداری از دیپلماسی فعال زمینه لازم برای از سرگیری واردات گاز طبیعی از ترکمنستان را فراهم کنند. در جلسه شورای اقتصاد ابتدا گزارش سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص راهکارهای اضطراری و کوتاه مدت برای کاهش ناترازی گاز طبیعی در ماههای سرد سال ۱۴۰۳ و رفع ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی مطرح و سپس علاوه بر مسئله واردات گاز از ترکمنستان ۸ محور دیگر نیز بررسی شد. بر این اساس، وضع تعرفهگذاری جدید گاز بخش خانگی با هدف جلوگیری از مصارف نامتعارف و غیرضرور مشترکان توسط وزارت نفت مطرح شد. همچنین بنا شد که وزارت نفت از طریق شرکت ملی گاز ایران مکلف است ظرف ۱۵ روز دستورالعمل و قرارداد تیپ با موضوع توسعه شرکتهای کارور با هدف صرفهجویی در مصرف گاز را تهیه و ابلاغ نماید. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز موظف شد با همکاری وزارت نفت اقدامات لازم را برای فرهنگ سازی در زمینه کاهش مصرف گاز طبیعی در بخشهای مختلف در ماههای سرد سال ۱۴۰۳ به انجام رساند. از طرفی، دستگاههای اجرایی مکلف به تعیین دمای آسایش و محدوده زمانی مصرف برای تجهیزات گرمایشی در ساختمانها و تاسیسات مربوطه در ماههای سرد سال میباشد.
ابلاغ کاهش ساعات کاری واحدهای تجاری بزرگ و تعطیلی و یا کاهش ساعت کاری واحدهای آموزشی و اداری در شرایط اوج مصرف براساس مصوبه کارگروه تامین پایدار سوخت زمستانی سال ۱۴۰۳ از دیگر موارد بحث شده در این جلسه بوده است. همچنین وزارتخانههای نفت و نیرو نیز مکلف به رعایت سقف میزان سوخت معادل ماهانه شدهاند و استانداریها نیز تکلیف دارند با همکاری دادستانهای مراکز استان هماهنگی لازم برای مصرف سوخت مایع توسط نیروگاه و صنایع را در دستور کار قرار دهند. در نهایت نیز بر اساس موارد مطروحه در جلسه وزارت نفت مکلف به به انجام اقدامات به منظور واردات نفتگاز (گازوئیل) شده است. تصمیمات شورای اقتصاد پیرامون ناترازی گاز برای تایید به امضای رئیسجمهور، رئیس سازمان برنامه، وزیر صمت، وزیر امور اقتصاد و دارایی، وزیر نفت، وزیر جهاد، رئیسکل بانک مرکزی، وزیر نیرو، وزیر کار، معاون علمی رئیسجمهور، رئیس اتاق تعاون و رئیس اتاق بازرگانی نیاز دارد. گاز طبیعی تحویلی به نیروگاهها از نیمه مهرماه کاهش یافته و نیروگاههای کشور نیز با کمبود گاز و همچنین سطح پایین سوخت مایع نیروگاهی دست و پنجه نرم میکنند. این درحالیست که هنوز سردترین روزهای سال و فصل زمستان فرا نرسیده و در صورت برودت هوا مشکلات ناترازی گاز عیانتر از همیشه خواهد شد.
توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:
ایران سومین تولیدکننده بزرگ گاز و چهارمین مصرف کننده بزرگ گاز در جهان است؛ بهطوریکه مصرف گاز طبیعی در ایران، حدودا معادل نصف کل مصرف گاز طبیعی در قاره اروپا است.
ایران به لحاظ تولید گاز طبیعی با تولید ۲۵۶.۷ میلیارد مترمکعب که معادل ۶.۴ درصد کل تولید گاز طبیعی جهان در سال ۲۰۲۱ است، به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان در این سال شناخته شده است. بر این اساس آمریکا با تولید ۹۳۴.۲ میلیارد مترمکعب و سهم ۲۳.۱ درصدی از کل تولید جهانی، بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی، روسیه با تولید ۷۰۱.۷ میلیارد مترمکعب و سهم ۱۷.۴ درصدی از تولید گاز جهان، دومین تولیدکننده گاز طبیعی و چین با تولید ۲۰۹.۲ میلیارد متر مکعب و سهم ۵.۲ درصدی از تولید گاز جهان، چهارمین تولیدکننده گاز طبیعی است.
ایران به لحاظ مصرف گاز طبیعی با مصرف ۲۴۱.۱ میلیارد مترمکعب که معادل ۶ درصد کل مصرف گاز طبیعی جهان در سال ۲۰۲۱ است، به عنوان چهارمین مصرفکننده بزرگ گاز جهان در این سال شناخته شده است. تنها سه کشور آمریکا با مصرف ۲۰.۵ درصد کل گاز مصرفی جهان، روسیه با ۱۱.۸ درصد و چین با ۹.۴ درصد، مصرف گاز بیشتری نسبت به ایران در سال ۲۰۲۱ داشتهاند که وسعت و جمعیت هر کدام از آنها چند برابر ایران است. همچنین مصرف گاز طبیعی در ایران، حدودا معادل نصف کل مصرف گاز طبیعی در قاره اروپا است.
بخش مهمی، معادل ۵۰ درصد از مصرف گاز مربوط به بخش خانگی و تجاری و بعد ۲۹ درصد مربوط نیروگاهها است. صنایع نیز سهم ۲۰ درصدی از مصرف گاز در سال ۱۴۰۱ را به خود اختصاص داده اند. از مجموع مقدار گاز مصرف شده در کشور در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۳ میلیارد متر مکعب مربوط به بخش خانگی و تجاری بوده است. ۴۸ میلیارد متر مکعب میزان مصرف گاز صنایع بوده و ۷۱ میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاهها تخصیص یافته است.
در خصوص میزان ناترازی گاز در شرایط کنونی نیز باید به گزارش ۳۰ دی ۱۴۰۲ اشاره کرد که طبق دادههای سال ۱۴۰۱، میزان ناترازی گاز را با سه معیار ناترازی سالانه، ناترازی سه ماه سرد و ناترازی در ایام بیشینه مصرف، به ترتیب ۱۲۳.۲، ۲۲۵.۱ و ۳۱۵.۴ میلیون متر مکعب در روز بیان کرده است.
طبق سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تهیه شده در شورای عالی انرژی کشور با فرض رشد اقتصادی متوسط ۵.۶ درصدی و نرخ رشد ۱.۱ درصدی جمعیت، با توجه به روند فعلی عرضه و تقاضای گاز طبیعی در سال ١٤٠٤ با ۱۵.۲ میلیون مترمکعب کسری گاز در روز مواجه خواهیم بود. به همین ترتیب به میزان ناترازی گاز برای سال ۱۴۲۰ حدود ۱۱۱ میلیون متر مکعب در روز تخمین زده شده است.
البته این پیش بینی با فرض مواردی همچون اجرای موفق برچسب انرژی ساختمان، پیاده سازی و استقرار سیستم مدیریت انرژی در صنایع انرژیبر، اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و همچنین سرمایه گذاری لازم حداقل به میزان ۵۰ میلیارد دلار برای رسیدن به اهداف تولید گاز تدوین شده است. https://safireenergy.ir/vdce.f8xbjh8fp9bij.html