مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با تأکید بر اینکه تولید گاز در شرایط سخت تحریم به همت مهندسان سختکوش ایرانی دو برابر افزایش یافت، گفت: اما این دستاورد هم جلوی غول مصرف را نگرفت.

رضا نوشادی همزمان با هفته پژوهش با حضور در جمع استادان و دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به واکاوی موضوع ناترازی گاز در کشور پرداخت و اظهار کرد: تقریباً نیمی از ذخایر گازی (شناخته‌شده) در ایران توسعه یافته و بخش مهمی از آن نیز مصرف شده است، از این ‌رو اگر مصرف با همین شدت ادامه یابد، گاز سال‌های زیادی مهمان ما نخواهد بود.

وی با اشاره به اینکه برخی مخازن گازی وارد نیمه دوم عمر خود شده و تولید آنها کاهش یافته است اما همچنان در رفتار مصرف‌کنندگان تغییری مشاهده نمی‌شود، تصریح کرد: در چند سال اخیر مقدار رشد جمعیت و شاخص‌های اقتصادی سیر صعودی نداشت، اما در مقابل مصرف گاز جهش انفجاری داشت، بنابراین رسوخ فرهنگ مصرف غیرمنطقی در طیف‌های مختلف مشترکان گاز، هیچ‌گونه توجیهی ندارد و خسران قطعی به منابع و منافع ملی محسوب می‌شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با تأکید بر اینکه به جای سوزاندن بی‌هدف گاز می‌توانستیم این سرمایه ملی را صادر و درآمد ارزی آن را صرف رفاه و پیشرفت جامعه کنیم، توضیح داد: هم‌اکنون بخش کمی از گاز کشور صادر می‌شود که درآمد حاصل از همین مقدار کم، بیش از ۹۴ درصد گازی است که در داخل مصرف می‌شود.

نوشادی ادامه داد: ایران ۸۰ درصد جمعیت چین، غول اقتصادی دنیا و ۶۵ درصد اتحادیه اروپای سردسیر و صنعتی، گاز مصرف می‌کند که این خود دلیل روشن دیگری بر اشتیاق سیری‌ناپذیر ما در هدر دادن این نعمت خدادادی است.

اسکناس را آتش زدیم تا خود را گرم کنیم

وی با اشاره به اصرار برخی منتقدان که افزایش مستمر تولید را راهکار پاسخگویی به تقاضای فزاینده به گاز می‌دانند، توضیح داد: تولید گاز در شرایط سخت تحریم به همت مهندسان سختکوش ایرانی به مقدار دو برابر افزایش یافت، اما در مقابل این دستاورد درخشان حقیقتاً ناسپاس بودیم و کفران نعمت کردیم و به تعبیر عامیانه «اسکناس را آتش زدیم تا خود را گرم کنیم». ما تولید گاز را دو برابر کردیم، اما این حماسه هم جلوی غول مصرف را نگرفت، به‌نحوی که امروز خیلی از صنایع از دسترسی به گاز محروم‌اند اما باز هم گاز کافی برای پوشش دیگر بخش‌های تجاری و خانگی وجود ندارد.

به گفته مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، بنا بر پیش‌بینی‌ها، با ادامه روند فعلی، کشور در سال ۱۴۰۵ در طول کل سال (زمستان و تابستان) با کمبود گاز مواجه خواهد بود.

نوشادی با بیان اینکه راه‌حل‌هایی مانند هوشمندسازی، مدیریت و بهینه‌سازی مصرف و همچنین توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شرکت ملی گاز ایران در حال انجام است، گفت: افزایش واردات گاز، افزایش بازدهی سیستم‌های گازسوز، اصلاح ساختمان‌ها و کارخانه‌ها، استفاده از انرژی‌های جایگزین، فرهنگ‌سازی دمای منزل و محل کار، استفاده از مکانیسم قیمت (همراه با تأملات تورمی) از دیگر راهکارهایی است که می‌توان برای سروسامان دادن به وضع فعلی مورد استفاده قرار داد.

گاز؛ یک کالای بی‌ارزش نیست!

وی با برشمردن نشانه‌هایی از بی‌میلی صنایع و مشترکان به صرفه‌جویی و بهینه‌سازی یادآور شد: اکنون نه تمایلی برای استفاده از بخاری‌های با راندمان بالا و برق برای گرمایش در منازل وجود دارد و نه صنایع، کوچک‌ترین قدمی به سوی بهینه‌سازی سیستم‌های فرسوده و پرمصرف خود برمی‌دارند. از طرفی حفاظت از گلخانه‌های عظیم با پلاستیک‌هایی با ضخامت میلی‌متر و فرسوده انجام می‌شود که بیشتر از قیمت محصولاتش، هزینه اسراف در گاز را به کشور تحمیل می‌کند.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران ادامه داد: همه این شواهد به‌روشنی اثبات می‌کند نیاز به بازنگری در سیاست‌های قیمتی وجود دارد تا دیگر گاز به‌عنوان یک کالای بی‌ارزش در جامعه به‌شمار نیاید و مشترکان، دلیل و انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی داشته باشند، وگرنه باید شاهد استمرار تعطیلی و خاموشی باشیم که این خود کلافگی مردم و صنایع را به‌دنبال دارد.

نوشادی با تأکید بر اینکه سیاست قیمت‌گذاری باید به‌گونه‌ای طراحی شود که مصرف‌کنندگان خانگی دهک‌های بالا قیمت واقعی گاز را بپردازند، تصریح کرد: در این صورت به اقشار فرودست فشار نمی‌آید و از آنجا که در منازل ثروتمندان هیچ‌گونه کالا و خدمتی تولید نمی‌شود و گاز همانند بنزین قابل قاچاق نیست، لازم نیست نگران تورم ناشی از افزایش قیمت آن باشیم. به‌صورت همزمان نیز پرمصرف‌ها را جریمه کنیم و به آنها که مصرف خود را کاهش داده‌اند، پاداش داده شود.

وی با بیان اینکه دهک‌های ۵ و ۶ نیز باید به ازای مصرف مازاد بر الگو، قیمت گاز صادراتی را بپردازند، یادآور شد: همچنین باید به این قشر از مشترکان، بازپرداخت هزینه صرفه‌جویی نسبت به مصرف سالانه شخصی انجام شود.

مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با توضیح اینکه این تغییرات بسیار سریع جواب می‌دهد، گفت: اگر تغییرات یک دهک یک دهک انجام شود، افراد فرصت می‌کنند تا رفتار خود را اصلاح کنند. با وجود این مقاومت عجیبی در مقابل واقعی‌سازی قیمت گاز وجود دارد.

نوشادی با یادآوری اینکه پول برای توسعه در کشور وجود ندارد، اما در فصل زمستان وسایل گرمایشی زیادی در ویلاهای مناطق توریستی شمال کشور روشن هستند، تصریح کرد: این پرمصرف‌ها با اتکا به سامانه‌های املاک، بانک مرکزی و بانک رفاه به‌آسانی قابل‌شناسایی هستند و با مجموعه تشویق‌ها و تنبیه‌ها می‌توان عواید صرفه‌جویی‌های حاصله را به نفع کشور و مردم به‌کار گرفت و جریان توسعه کشور را دوباره احیا کرد.