وعده توخالی در توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی
دنیای اقتصاد , 28 آبان 1403 ساعت 9:18
گاز تولیدی از فاز۱۱ پارس‌جنوبی در حالی قرار بود بخشی از ناترازی گاز را جبران کند و تولید گاز از این فاز در زمستان سال۱۴۰۲ به ۱۵میلیون مترمکعب در روز برسد که به گفته مدیران نفتی دولت قبل، تولید گاز فاز۱۱ در اردیبهشت امسال نیز تنها ۱۰میلیون مترمکعب در روز بود. به گزارش «شانا» توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی عمری به درازای توسعه این میدان در سمت ایران دارد.
از همان روزهای نخست برنامه‌‌‌‌‌ریزی برای برداشت گاز از پارس‌جنوبی، زمانی‌که هنوز حلقه تحریم‌ها بر گردن صنعت نفت ایران تنگ‌‌‌‌‌تر نشده بود و شرکت‌های بین‌المللی در ایران پروژه‌های نفتی را اجرا می‌کردند، توسعه فاز۱۱ بزرگ‌‌‌‌‌ترین میدان مشترک گازی جهان در دستور کار قرارگرفت. قرار بود با توسعه این بخش از پارس‌جنوبی، گاز تولیدی آن به‌عنوان خوراک واحدهای ال‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌جی مورد‌استفاده قرار گیرد. مذاکراتی انجام شد، اما با تغییر دولت در ایران و افزایش تحریم‌ها، شرکت‌های بین‌المللی از شرق و غرب، از این پروژه کنار رفتند. با توجه به آنکه این فاز‌به‌عنوان پایلوت گام دوم برداشت از پارس‌جنوبی نیز درنظر گرفته‌شده بود، تلاش شد فاز۱۱ دست‌‌‌‌‌نخورده باقی‌بماند تا بتوان با شرایط دست‌‌‌‌‌نخورده میدان، اجرای طرح‌های فشارافزایی را به انجام رساند.
از همین‌رو با اجرایی‌شدن برجام و رفت و آمد دوباره شرکت‌های نفتی جهان به خیابان طالقانی تهران، موضوع توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی نیز مطرح و قرارداد ۴میلیارد و ۸۰۰میلیون دلاری این فاز تیر۱۳۹۶ با کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، سی‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌آی چین و پتروپارس ایران امضا شد. قراردادی که با خروج آمریکا از برجام سرنوشتی مبهم پیدا کرد و شرکای خارجی نیز آن را ترک کردند. در دولت دوازدهم اما با خروج طرف‌های خارجی، کار تعطیل نشد و پتروپارس به‌تنهایی مسوولیت توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی را بر عهده گرفت تا این فاز‌نیز با هدف افزایش برداشت گاز از میدان مشترک مانند سایر فازها و بدون سکوی فشارافزایی توسعه یابد. در واقع تا پیش از آن تلاش بر این بود که از طریق شرکت‌های خارجی ایران به سکوهای فشارافزایی دست‌یابد و جلوی افت تولید از این میدان را در سال‌های آینده بگیرد. در همان دولت تصمیم بر آن شد تا یکی از سکوهای فاز۱۲ که تولید گاز از آن دیگر اقتصادی نبود به موقعیت۱۱b منتقل شود تا افزون بر کاهش هزینه ساخت سکو، در زمان نیز صرفه‌جویی اتفاق بیفتد. کار مطالعات کارشناسی این موضوع نیز همان زمان انجام شد و سرانجام دولت سیزدهم در دی۱۴۰۰ قرارداد جدید را به پتروپارس تنفیذ کرد، بااین‌حال در شرایطی که سکو آماده بود، خط لوله نیز تنها باید تا اتصال به موقعیت ۱۲c احداث می‌شد، اما نخستین برداشت از فاز۱۱ پارس‌جنوبی حدود دو سال‌زمان برد و سرانجام شهریور سال۱۴۰۲ تولید از این فاز‌با برداشت روزانه ۷میلیون مترمکعب در روز آغاز شد.
در همان زمان اعلام شد تا پیش از آغاز زمستان همان سال، تولید گاز از فاز۱۱ به روزانه ۱۵میلیون مترمکعب در روز می‌رسد، اما در عمل این وعده هیچ‌گاه محقق نشد. در زمستان ۱۴۰۲ به گفته مدیران وقت وزارت نفت، برداشت از ۱۰میلیون مترمکعب در روز فراتر نرفت و حتی این میزان برداشت تا بهار امسال نیز ادامه داشت؛ در واقع وعده جبران بخشی از ناترازی گاز با تولید ۱۵میلیون مترمکعب از فاز۱۱ پارس‌جنوبی در زمستان ۱۴۰۲ از وعده به‌عمل نرسید. اردیبهشت امسال نیز به گفته محسن خجسته‌‌‌‌‌مهر، مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران، همچنان روزانه ۱۰میلیون مترمکعب گاز از فاز۱۱ تولید می‌شد و در همان زمان وعده داده شد با تکمیل ششمین چاه در این فاز، تولید به ۱۵میلیون مترمکعب خواهد رسید و خرداد ۱۴۰۳ سرانجام این تولید محقق شد. با روی کار آمدن دولت چهاردهم و با افزایش سرعت حفاری در فاز۱۱ پارس‌جنوبی، حالا و پیش از آغاز زمستان، چاه شماره۱۲ که همان هفتمین چاه این فاز‌پارس‌جنوبی به‌‌‌‌‌شمار می‌رود، به تولید رسید‌و با اقدام‌های انجام‌شده روی سایر چاه‌‌‌‌‌ها، تولید از ۱۵میلیون مترمکعب به ۱۸میلیون مترمکعب در روز افزایش‌یافت و انتظار می‌رود با اسیدکاری چاه هفتم، در روزهای آینده تولید گاز از فاز۱۱ به روزانه ۲۰میلیون مترمکعب برسد.
فارغ از مشکلات فنی مانند کمبود دکل حفاری دریایی در کشور که همچنان نیز وجود دارد، تمرکز بر افزایش تولید نفت و گاز در دولت چهاردهم که به‌عنوان برنامه اصلی محسن پاک‌‌‌‌‌نژاد، وزیر نفت در جلسه رای‌اعتماد مطرح‌شده بود نیز در این افزایش تولید بی‌‌‌‌‌تاثیر نیست.
کد مطلب: 3945