سفیر انرژی - از چاه تا جایگاه؛ هزینه تمام شده تأمین فرآورده‌های نفتی

از چاه تا جایگاه؛ هزینه تمام شده تأمین فرآورده‌های نفتی

اندیشکده تدبیر انرژی،‌ در مورد هزینه تامین و تولید فرآورده‌های نفتی از چاه تا جایگاه عرضه شفاف‌سازی کرد.

بر اساس نتیجه مطالعات اندیشکده تدبیر انرژی، میانگین 5 ساله هزینه تولید سرچاهی خوراک پالایشگاهها 1.8 میلیارد دلار برآورد می‌شود.بررسی روند هزینه 13 شرکت تولیدی ذیل شرکت ملی نفت نشان می‌دهد که هزینه ریالی این شرکتها سالانه به طور متوسط 45 درصد رشد کرده، اما با توجه به عدم وجود روندی مشخص در نرخ نیما، هزینه‌های دلاری شرکت با نوسان روبرو بوده است. سهم هزینه شرکت های تولیدکننده نفت خام 78 درصد و سهم شرکت‌های تولیدکننده گاز و میعانات %22 از مجموع هزینه‌های سرچاهی تولید بوده است.هزینه تولید شرکت های تولیدی، معادل %29 از مجموع هزینه تولید نفت خام شامل هزینه‌های ادارات مرکزی، تأمین مالی و اکتشاف است.

هزینه تولید خوراک بنزین و گازوئیل به ازای هر لیتر 2.6 و 3.6 سنت سبد خوراک بنزین کشور شامل %41 میعانات و %59 نفت خام است. این سبد برای گازوئیل به ترتیب برابر %13 و %87 است.با در نظرگیری نسبت متفاوت خوراک )نفت خام و میعانات (فرآورده‌های پالایشی ، هزینه تولید خوراک برای یک لیتر بنزین و گازوئیل در سال 1402 به ترتیب برابر 2.6 و 3.6 سنت است.

هزینه پالایش هر لیتر بنزین و گازوئیل؛ 4 و 2.2 سنت

• متوسط هزینه پالایشگاه‌ها به منظور تولید بنزین و گازوئیل طی 5 سال گذشته به طور متوسط برابر 1100 و 730 میلیون دلار است. علت بالاتر بودن هزینه پالایش بنزین، عمدتاً مرتبط با هزینه‌های پالایشگاه ستاره خلیج فارس است.• با توجه به تولید 100 و 106 میلیون لیتری بنزین و گازوئیل در پالایشگاه‌های کشور، هزینه پالایش هر لیتر بنزین و گازوئیل در سال 1402به ترتیب برابر 4 و 2.2 سنت است.

سایر هزینه‌های عرضه هر لیتر بنزین و گازوئیل؛ 4 و 3 سنت

• علاوه بر هزینه‌های تولید و پالایش، تامین یک لیتر بنزین شامل هزینه‌های سربار پالایش (هزینه‌های شرکت‌های ذیل شرکت پالایش و پخش)، هزینه‌های انتقال خوراک و فرآورده‌ها و هزینه جایگاه‌های عرضه بایستی لحاظ شود. بدین ترتیب در سال 1402 سایر هزینه‌ها برای عرضه هر لیتر بنزین و گازوئیل به ترتیب برابر 4 و 3 سنت بوده است.

هزینه سرمایه‌گذاری تولید تا توزیع هر لیتر بنزین و گازوئیل؛ 3.2 سنت• علاوه بر هزینه‌های جاری، هزینه‌های سرمایه‌گذاری از تولید تا توزیع نیز در محاسبه عرضه لحاظ شده است.• بر این اساس هزینه سرمایه‌گذاری تولید هر بشکه نفت خام 16 هزار و 500 دلار، هزینه سرمایه‌گذاری هر بشکه پالایشگاه خوراک میعانات و نفت خام به ترتیب 10.5 و 22.5 دلار است. هزینه سرمایه‌گذاری تولید تا توزیع هر لیتر بنزین و گازوئیل برابر و معادل با 3.2 سنت به ازای هر لیتر است.

مجموع هزینه تأمین هر لیتر بنزین و گازوئیل؛ 20 و 19 سنت• مطابق قوانین بالادستی، %40 از درآمد حاصل صادرات نفت خام، به عنوان منابع بین نسلی شناخته می‌شود. با توجه به میزان تولید و قیمت نفت خام صادراتی ایران، این سهم در سال 1402 برابر با 7 سنت به ازا هر لیتر است.• با در نظر گرفتن هزینه‌های مذکور و بر مبنای داده‌های سال ،1402 برآورد هزینه تولید تا خرده فروشی هر لیتر بنزین و گازوئیل به ترتیب برابر 20 و 19 سنت است که در صورت عدم محاسبه سهم بین نسلی، هزینه به 13 و 12 سنت کاهش خواهد یافت.• بر این اساس، سهم هزینه‌های جاری از هزینه تولید بنزین و گازوئیل %47 و سهم هزینه‌های سرمایه‌گذاری %17 است.