در چند ماه اخير بر اثر بحران مالي جهان، قيمت نفت حدود ۱۰۰ دلار ارزش خود را از دست داده است.

روند نزولي قيمت نفت، نگراني كشورهايي همچون ايران را به‌دنبال داشته كه اتكاي بالايي به درآمدهاي نفتي دارند. از اين رو، پيش‌بيني آينده بازار نفت از سوي نهادهاي تحقيقاتي كشورهاي مصرف‌كننده، خصوصا آمريكا كه بزرگ‌ترين مصرف‌كننده نفت جهان است، حائز اهميت ويژه‌اي است.

در همين ارتباط چشم‌انداز آينده بازار نفت را از مركز اطلاعات انرژي آمريكا كه بازوي تحقيقاتي وزارت انرژي اين كشور است، جويا شده‌ايم كه ليندا دومان، مدير بخش تحليل مسائل بين‌المللي مركز اطلاعات انرژي آمريكا به نمايندگي از اين مركز به ما پاسخ داده است.

 عوامل اصلي كاهش شديد قيمت نفت در ماه‌هاي اخير چيست؟
افزايش چشمگير قيمت نفت در نيمه نخست سال ۲۰۰۸ و كاهش شديد رشد اقتصادي جهان، عامل افول بي‌سابقه تقاضا براي نفت بوده است. قيمت‌ نفت اساسا از زماني، روند نزولي گرفت كه در تابستان امسال به‌علت رشد تقاضا به اوج خود يعني 147دلار رسيد.

از آن پس بود كه پيش‌بيني شد تقاضاي آينده نفت در آمريكا و ديگر كشورهاي عضو سازمان توسعه و همكاري اقتصادي شديدا سقوط كند.

علت انتظار اين سقوط تقاضا نيز ۲عامل بود، يكي گران شدن بيش از حد سوخت در اين كشورها كه مصرف آن را كاهش داده بود و ديگري آشكار شدن نشانه‌هاي ركود اقتصادي در كشورهاي صنعتي.

هم‌اكنون نيز چشم‌انداز رو به زوال اوضاع اقتصادي در آمريكا و باقي كشورهاي جهان، موجب شده پيش‌بيني‌ها حكايت از كاهش شديد تقاضاي نفت در كوتاه‌مدت داشته باشد كه اين واقعيت، ادامه سقوط قيمت نفت را به همراه داشته است.

هم‌اكنون پيش‌بيني مركز اطلاعات انرژي آمريكا اين است كه رشد توليد ناخالص داخلي جهان از حدود 4درصد در سال 2006 و 2007 به 2.5درصد در سال‌جاري و 1.8درصد در سال 2009 كاهش يابد.

 پيش‌بيني شما از قيمت نفت طي يك سال آينده چيست؟
براساس آخرين گزارش‌ مركز اطلاعات انرژي كه 10 روز پيش منتشر شد، قيمت‌هاي نفت در طول سال 2009 روند آرامي را طي خواهد كرد.

مركز اطلاعات انرژي آمريكا پيش‌بيني مي‌كند قيمت‌هاي نفت در سال 2009 در سطح يكنواخت 60 تا 65دلار باشد.

البته، انتظار مي‌رود در سال 2009 نيز شرايط اقتصاد جهاني مهم‌ترين عامل مؤثر در بازار نفت باقي بماند.

 آيا پيش‌بيني مي‌كنيد كه روند نزولي قيمت نفت تا حدي ادامه يابد كه شاهد كاهش آن به زير 10 دلار باشيم؟
ما انتظار نداريم كه قيمت نفت به زير هر بشكه ۱۰دلار سقوط كند. پيش‌بيني‌ ما اين است كه بهاي نفت در كوتاه‌مدت نوسان ملايمي خواهد داشت و با بهبود اقتصاد جهان، تقاضا براي نفت و قيمت‌ها دوباره رو به رشد خواهد گذارد.

فكر مي‌كنيد، اوپك همچون گذشته نقش مؤثري در تعيين قيمت نفت دارد؟
سازمان اوپك در آخرين نشست خود توليدش را ۱.۵ميليون بشكه در روز كاهش داد، اما هنوز مشخص نيست كه اين كاهش چه تاثيري بر قيمت نفت در كوتاه‌مدت خواهد داشت. اعضاي اوپك قرار است يك هفته ديگر در قاهره دوباره گردهم آيند تا با سنجش شرايط بازار نفت، تصميمات تازه‌اي اتخاذ كنند.

بنابراين، در كوتاه‌مدت سطح قيمت‌ها در بازار نفت به دامنه گسترش بحران اقتصاد جهان و مدت زمان ادامه آن و همچنين رفتار توليدكنندگان اوپكي و غيراوپكي بستگي دارد.

انتظار فعلي ما از آينده بازار نفت اين است كه كاهش توليد اوپك، روند نزولي قيمت نفت را محدود خواهد كرد، نه اينكه بتواند اين روند را معكوس كند و موجب افزايش قيمت شود.