فلسفه ایجاد پالایشگاههای فراسرزمینی، نوعی سرمایهگذاری و فروش نفت بهصورت محصولات فرآوریشدهاست. برخی کشورهای نفتی، وارد این عرصه شده و نتایج قابلتوجهی هم دریافت کردهاند. با این روش میتوان از فروش نفتخام کشور جلوگیری کرد، ضمن اینکه وزارت نفت، صدور خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورها را نیز دنبال میکند.
شرکتهای دانشبنیان برای صدور خدمات فنی و مهندسی، همکاریهای قابلتوجهی با وزارت نفت دارند که میتوان از توانمندی آنها برای سرمایهگذاری در مسیر احداث پالایشگاههای فراسرزمینی بهرهبرد. ارتباط با کشورهای هدف برای صدور خدمات فنی و مهندسی، افزونبر جلوگیری از خامفروشی، در بیاثرکردن تحریمها نیز موثر خواهد بود، چراکه با این روش میتوان تغییرات، تعمیرات و تولید محصول در پالایشگاههای فراسرزمینی را به ظرفیت اسمی بازگرداند. بهمنظور تحقق این موضوع، قرارداد اولیه تکمیل ظرفیت پالایشگاه ۱۴۰هزار بشکهای «الپالیتو» به ارزش ۱۱۰میلیون یورو با هدف تامین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تعمیرات اساسی آن اواسط سال۱۴۰۱ امضا شد. این فرآیند اکنون در مراحل پایانی قرار دارد و همه تجهیزات موردنیاز این واحد با ساخت داخل تامین و ارسال شدهاست.بیش از ۲میلیون قلم کالای ایرانی برای بازسازی پالایشگاه «الپالیتو» در محمولههای ۳۵، ۸۰ و ۲۵۰ تنی صادرشده که شامل قطعات کوچک (پیچ و مهره) تا قطعات بزرگ و راهبردی همانند کاتالیستها میشود. پالایشگاه الپالیتو روزانه ظرفیت تولید و پالایش ۱۴۰هزار بشکه نفت را دارد که اکنون با ظرفیت ۶۰هزار بشکه در روز کار میکند. این پالایشگاه درگام نخست، با حضور در پروژه فراسرزمینی، به تولیدروزانه ۱۰۰هزار بشکه و در گام بعدی به تولید ۱۴۰هزار بشکه در روز خواهد رسید.
طرح بازسازی پالایشگاه حمص
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، پس از پالایشگاه الپالیتو بهدنبال اجرای طرح بازسازی پالایشگاه حمص سوریه است که پالایشگاه آبادان مسوولیت آن را بهعهده دارد. گروه پژوهشی شرکت پالایش نفت آبادان برای آشنایی بیشتر، بازدیدی از پالایشگاه حمص سوریه داشته و اعداد و ارقام مربوط به پروژه بازسازی را هم تعیین کردهاست. این پالایشگاه اکنون با ظرفیت تولید روزانه ۴۰هزار بشکه نفتخام کار میکند که این مقدار میتواند به ۱۲۰هزار بشکه افزایش یابد، ضمن اینکه مطالعات فنی برای بازسازی پالایشگاه حمص هم تکمیل شدهاست.
انجام مطالعات پالایشگاه کاردون
وزارت نفت در استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه فراسرزمینی، تنها به «الپالیتو» و «حمص» اکتفا نکرده و برای تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا» که بزرگترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا و سومین پالایشگاه جهان با ظرفیت ۹۵۵هزار بشکه در روز محسوب میشود، همکاری دارد. این مجتمع پالایشی که شامل سه پالایشگاه «اوای، کاردون و گرانده» میشود، پس از تحریم ونزوئلا و انجامنشدن تعمیرات اساسی آن، فرسوده شدهاست. اقدامهای مطالعاتی پالایشگاه کاردون با ظرفیت تولید روزانه ۳۱۰هزار بشکه از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران انجام و نقاط آسیبپذیر این واحد و تجهیزاتی که باید تامین شود، مشخصشده و در مرحله مذاکره عملیات بازسازی قرار دارد.