در جریان اجلاس کاپ۲۸ در دبی، همه بر تضاد منافع بـیـن بـزرگ‌تریــن تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان و هدف اصلی و البته ظاهری کنفرانس که عبارت بود از کاهش شدید انتشار گازهای گلخانه‌‌‌‌‌‌ای جهانی، متمرکز بودند، اما نکته‌‌‌‌‌‌ای که بعد از اجلاس به توافق جمعی رسید، یعنی دوری جهان از سوخت‌های فسیلی، کارشناسان نفت را شگفت‌‌‌‌‌‌زده کرد. در آن زمان و حتی اکنون، هیچ کشوری وجود ندارد که اعتبار کافی نزد بزرگان نفتی از یک‌سو و فعالان محیط‌زیستی از سوی دیگر داشته‌باشد تا بتواند چنین تعهدی را به سرانجام برساند.
کشورهای حوزه خلیجفارس مالامال از تناقضات در مورد تغییرات آبوهوایی هستند. این ناحیه در عین آنکه منبع قدرت برای اوپک به‌حساب می‌آید، همچنین مرکزی برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در هیدروژن، جذب کربن، انرژی‌های تجدیدپذیر و سایر فناوری‌های جدید به‌حساب می‌آید.
خلیجفارس و تکیه بر نفت
به‌دلیل هزینه کم حفاری، کشورهای حاشیه خلیجفارس احتمالا درمیان آخرین کشورهایی خواهند بود که تولید نفت را کنار می‌گذارند، امری که به آنها در سال‌های آینده نقشی پررنگ‌تر و نفوذ فزاینده‌ای در ترسیم ژئوپلیتیک انرژی جهانی خواهد بخشید. این تولیدکنندگان بزرگ نفت دارای منابع مالی و طبیعی فراوان بوده و همچنین تمایل دارند به‌سرعت و با جدیت موضوع توسعه انرژی پاک را افزایش دهند. در این مسیر، به‌عنوان یکی ازگرم‌ترین و در عین‌حال خشک‌‌‌‌‌‌ترین مناطق جهان، آنها چالش‌های اقلیمی فراوانی در پیش‌رو خواهند داشت. اگر به آینده اقلیمی این سیاره اهمیت می‌دهیم، باید خلیجفارس را زیرنظر داشته و در اولویت قرار دهیم. زمانی‌که دبی میزبان کنفرانس آب‌‌‌‌‌‌وهوای کاپ۲۸ بود، تضادها بین اهداف صفر خالص کشورهای حاشیه خلیجفارس و اتکا به سوخت‌های فسیلی، در کانون توجهات جهانی قرارگرفت.
عربستانسعودی، کویت، امارات، قطر، بحرین و عمان که شورای همکاری خلیجفارس را تشکیل می‌دهند، شهرهای خود را در زمین‌‌‌‌‌‌های‌گرم و خشک، از جمله پهناورترین صحراها بنا گذاشته‌اند. دمای هوا در طول فصول‌گرم در این کشورها، به بالای ۵۰درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد که بالاترین سطوح مصرف سرانه انرژی در جهان را رقم می‌زند.
مسیر تعدیل سبد انرژی
کشورهای حوزه خلیجفارس برای تطبیق راهبرد درآمدزایی نفتی درکنار تحقق اهداف آبوهوایی اعلام‌شده، باید تعدیل‌‌‌‌‌‌های عمده‌ای را انجام دهند. دولت‌ها باید ظرفیت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر خود را بهطور چشمگیری افزایش دهند، درحالی‌که به موازات آن، وابستگی مطلق خود به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهند.
کشورهای حاشیه خلیجفارس در مسیر انتشار صفر خالص
به گزارش بلومبرگ، امارات و عمان متعهد شده‌اند تا سال۲۰۵۰ انتشار صفر خالص داشته باشند و بحرین، کویت و عربستانسعودی تا سال۲۰۶۰.برخی از کشورهای حاشیه خلیجفارس ارزان‌ترین نفت را در جهان تولید می‌کنند و به لطف یارانه‌های دولتی ارزان‌ترین بنزین را در داخل کشور خود ارائه می‌کنند.
اقتصادهای منطقه خلیجفارس نیز به‌شدت به نفت و گاز وابسته هستند. پیش‌بینی شده‌است تا سال۲۰۲۷ میلادی، چهار شرکت بزرگ انرژی آرامکوی‌عربستان، شرکت ملی نفت ابوظبی، کویت‌‌‌‌‌‌پترولیوم و قطر انرژی ظرفیت تولید هیدروکربن خود را تا ۲۱درصد دیگر نسبت به سال۲۰۲۱ افزایش دهند. به‌باور کارشناسان، برای حفظ امنیت اقتصادی و صیانت از اقلیم، کشورهای حاشیه خلیجفارس باید دو وظیفه مهم را انجام دهند: در وهله اول، بازسازی منابع انرژی داخلی خود برای توسعه و بهره‌‌‌‌‌‌برداری هرچه بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر و سپس، بازسازی اقتصادی به‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌ای که اتکای آنها به درآمدهای نفتی را کاهش دهد.
نقش تجدید‌‌‌‌‌‌پذیرها
کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس هریک به نوبه خود، نوعی هدف انرژی تجدیدپذیر دارند. امارات که قصد دارد تا سال۲۰۳۰ حدود ۳۰درصد از انرژی خود را از محل انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌‌‌‌‌‌ای تولید کند، اولین نیروگاه هسته‌‌‌‌‌‌ای تجاری جهان عرب را در سال۲۰۲۰ راه‌اندازی کرد و درنظر دارد معادل ۵۴میلیارد دلار در تحقیقات موضوعی و ایجاد زیرساخت‌ها طی دهه‌پیش‌‌‌‌‌‌رو سرمایه‌گذاری کند. عربستانسعودی قصد دارد تا سال۲۰۳۰ میلادی حدود ۵۰درصد برق خود را از محل انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند، درحالی‌که عمان قصد دارد تا ۳۰درصد برق مورد‌نیاز خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند. هدف بحرین و قطر ۲۰درصد و کویت ۱۵درصد است. اگر همه این اهداف محقق شوند، تا پایان سال۲۰۳۰ بیش از ۸۰ گیگاوات ظرفیت خورشیدی به تنهایی به منطقه اضافه می‌شود که اندکی فراتر از کل ظرفیت تولید برق انگلستان خواهد بود.
سبد کوچک انرژی‌های سبز
کشورهای حوزه خلیجفارس همچنین به انرژی‌های تجدیدپذیر برای کمک به کاهش هزینه‌های نمکزدایی (فرآیندی انرژی‌‌‌‌‌‌بر برای حذف نمک از آب دریا) نیاز دارند. در امارات مصرف آب سرانه یکی از بالاترین نرخ‌ها در جهان‌است.
بیش از ۴۰درصد از این آب از فرآیند نمکزدایی به‌‌‌‌‌‌دست می‌آید. انتظار می‌رود در سراسر منطقه خلیجفارس، ظرفیت نمکزدایی تا سال۲۰۳۰ به دو‌برابر ظرفیت کنونی برسد. واقعیت این است که کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس که در‌برابر هجوم انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان توسعه‌یافته قرارگرفته‌‌‌‌‌‌اند، بهطور قابل‌توجهی از قافله عقب هستند. ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر که کمتر از یک‌درصد از تولید برق در بحرین، عربستانسعودی، قطر و عمان را تشکیل می‌دهد، در امارات به ۷درصد می‌رسد. در مقابل، نروژ که تنها معادل ۱۷۷میلیارد دلار نفت و گاز در سال۲۰۲۲ صادر کرد، بیش از ۷۰درصد انرژی داخلی خود را از منابع تجدیدپذیر و کم‌‌‌‌‌‌کربن تامین می‌کند. به باور کارشناسان حوزه انرژی، افزایش صادرات نفت و افزودن ظرفیت تجدیدپذیر در داخل، به اهداف صفر خالص اعضای شورای همکاری خلیجفارس کمک خواهد کرد. با این همه تداوم روند فعلی فروش نفت و گاز برای چندین دهه‌آینده، برای آب‌‌‌‌‌‌وهوای جهانی فاجعه‌بار خواهد بود.
در آینده‌‌‌‌‌‌ای نزدیک، تعهدات زیست‌محیطی ساکنان کشورهای شورای همکاری خلیجفارس را مجبور خواهد کرد تا استفاده از منابع انرژی خود را تعدیل کنند. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، دولت عربستان تعرفه‌های برق را برای برخی خانوارها ۲۶۰درصد در هر کیلووات ساعت افزایش داد. این کشور همچنین کمپین‌‌‌‌‌‌های اطلاع‌‌‌‌‌‌رسانی عمومی را برای ترغیب مردم به استفاده کمتر از آب و انرژی راه‌اندازی کرده‌است. در امارات نیز دولت برخی از یارانه‌های سوخت را کنار گذاشته و با جدیت اقدام به ترویج حمل‌ونقل عمومی کرده‌است.
دریافت صفحه با کد QR