با امضای قرارداد واردات گاز از روسیه در واپسین روزهای فعالیت دولت سیزدهم، ایران هاب گازی منطقه شد.

اوایل تیر ماه در گیرودار فاضی انتخاباتی خبری در رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌داد ایران گام بزرگی در تبدیل شدن به هاب گازی را برداشته است. این اقدام در اخرین روزهای دولت سیزدهم برداشته شد؛ به طوریکه قرارداد واردات گاز از روسیه به طور رسمی امضا شد.

این اقدام در حالی صورت گرفت که ترکیه انتظار داشت تا خط اصلی ترانزیت گاز به اروپا و کشورهای منطقه شود ولی دیپلماسی فعال در وزارت نفت دولت شهید ریسی این افتخار را برای ایران به ثبت رساند.

با مذاکراتی که در سه ماه گذشته با شرکت گس‌پروم روسیه انجام شده بود تفاهم‌نامه انتقال گاز روسیه به ایران نهایی و به امضا رسید و با این کار ایران تبدیل به هاب گازی منطقه شد.

 ایران و روسیه دارای بیش از ۶۰ درصد ذخایر گازی دنیا هستند و این اقدام بزرگی بود که محقق شد، بی‌شک این مسئله در بحث موازنه انرژی در منطقه تحولات خوبی را رقم خواهد زد، ضمن اینکه ایران با زیرساخت‌ها و خطوط انتقال گاز سراسری که دارد به‌طور کامل آماده دریافت این مقدار گاز خواهد بود.

 در مدت کوتاه این آمادگی وجود دارد که این تفاهم‌نامه تبدیل به قرارداد شود و یک اتفاق بزرگ هم برای ایران و هم برای دولت‌مردان روسیه رقم بخورد.

این توافق‌نامه گام بعدی توافق پارسال بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم روسیه است که نشان از حرکت توافق‌ها به‌سمت عملیاتی شدن دارد، با این توافق سهم تجارت ایران جهش می‌یابد و سبب تغییر موازنه‌ها بین‌المللی می‌شود و به بیانی دیگر توافق گازی ایران و روسیه به مثابه انقلابی در عرصه انرژی و صنعتی منطقه عمل خواهد کرد.

توافق بین دو دارنده بزرگ ذخایر گازی جهان با در اختیار داشتن حدود ۶۰ در صد از ذخایر این سوخت پاک مبتنی بر منافع دوجانبه و در چارچوب‌های بین‌المللی انجام شده است و به‌زودی وارد مرحله قرارداد و اجرا خواهد شد.

محسن صالحی راد کارشناس صنعت نفت در خصوص امضای این توافق نامه گفت: این اقدام راهبردی می‌تواند منجر به کاهش ناترازی گاز شود هرچند که فعالیت صنعت نفت در دولت شهید رئیسی کاملاً فعالانه با موضوعات برخورد کرد و اقداماتی را انجام داد تا هم در تولید نفت و گاز و هم ذخیره سازی و صادرات مواد هیدروکربوری جهش داشتیم.

وی گفت: به شخصه فکر نمی‌کرد که ایران بتواند با واردات گاز از روسیه و انتقال ان از طریق شبکه فشار قوی که در سطح کشور پراکنده است تبدیل به هاب گازی منطقه شود.

این کارشناس انرژی تصریح کرد: این اقدام که با دیپلماسی فعال انرژی در دولت شهید رئیسی رقم خورد می‌تواند گره‌های بسیاری را از بخش‌های مختلف صنعت ایران باز کند و عملاً دیگر شاهد کمبود خوراک گاز در داخل کشور نباشیم و می‌تواند حجم صادرات گاز را که طبق برنامه هفتم توسعه باید جهش پیدا کند محقق خواهد کرد.

صالحی راد خاطرنشان کرد: امیدوار است این دستاورد در دولت چهاردهم نیز قدر دانسته شود و گام‌هایی که در دولت سیزدهم برداشته شد در دولت آینده نیز تکمیل شود.

همچنین حبیب الله ظفریان کارشناس انرژی گفت: رویکردی که ایران در حوزه انرژی باید اتخاذ کند که در بند ۱۰ سیاست‌های کلی برنامه هفتم نیز به آن اشاره شده است و هم در ماده ۴۴ بند (ت) مصوب مجلس که در روزهای آتی ابلاغ می‌شود تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه است.

وی ادامه داد: با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ایران و هم با توجه به اینکه برخی از کشورهای همسایه مازاد انرژی دارند و برخی تقاضای انرژی دارند امری شدنی است و هم به لحاظ سیاسی و اقتصادی منافع دارد به طوری که وابستگی متقابل برای کشورهای همسایه ایجاد می‌کند و به لحاظ سیاسی قدرت ایران افزایش پیدا می‌کند و به لحاظ اقتصادی با خرید و فروش انرژی و در مراحل بعد سوآپ انرژی امکان اینکه ایران سود اقتصادی از این محل دریافت کند وجود دارد.

این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: اگر به گزینه‌های ایران برای تبدیل شدن به هاب انرژی نگاه کنیم مهمترین آن مقوله گاز است که تجارت گاز و خرید آن از کشورهایی که مازاد دارند و فروش و صادرات آن به کشورهای متقاضی حائز اهمیت است

به گفته این کارشناس انرژی که در کنار تجارت گازتجارت برق و فرآورده‌های نفتی از جمله گازوئیل و بنزین از شمال به جنوب برای تبدیل شدن به هاب انرژی حائز اهمیت است.

ظفریان یادآور شد: برای اینکه مساله هاب انرژی با محور تجارت گاز محقق شود لازم داریم که گاز را از کشورهایی که مازاد دارند خریداری کنیم که مهمترین گزینه‌هایی که می‌توان از آنها گاز خریداری کرد، ترکمنستان و روسیه هستند.

وی ادامه داد: روسیه به دلیل اتفاقاتی که پس از جنگ اکراین افتاد و مازاد ۱۰۰ میلیارد متر مکعبی که دارد و متضرر می‌شود و با توجه به اینکه گزینه اروپا محدود شده و گزینه چین صادرات خود را افزایش داد ولی نمی‌تواند جبران کنند این میزان از گاز مازاد باشد و حوزه ال ان جی به همین شکل به دلیل تحریم‌های فناوری که با آن مواجه است نمی‌تواند توسعه دهد.

این کارشناس انرژی ادامه داد: روسیه برای فروش گاز مازادی که دارد، مجبور است برای آن بازاریابی کند که یکی از مهمترین بازارهای آن جنوب آسیا است که از مسیر ایران می‌گذرد به همین دلیل روسیه به این سمت خواهد آمد

این کارشناس انرژی در خاتمه یادآور شد: اگر بتوانیم توافقی راهبردی با روسیه داشته باشیم که گاز را خریداری کنیم و تنها صادرات کنیم و به مصرف داخلی نرسانیم گام بزرگ برای ایران برای تبدیل به هاب انرژی شدن است و هم در بازار گاز ایران به به بازیگر جدی تبدیل می‌کند.