تعدادی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز جهان در چهار سال گذشته، اهداف و برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای را برای تغییر مدل تجاری خود از عرضه سوخت فسیلی به انرژی پاک اعلام کرده‌اند، اما اکنون به‌دلیل کاهش سود و فشار سهام‌داران، در حال عقب‌نشینی از این برنامه‌ها هستند.
در چهار سال گذشته، تعدادی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده نفت و گاز جهان، برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای را برای تغییر مدل تجاری خود از عرضه سوخت فسیلی به انرژی پاک اعلام کرده‌اند. مدیران ارشد آن‌ها استدلال کردند که این تحول برای کمک به کاهش انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای و فراهم‌کردن آینده‌ای بهتر برای شرکت‌هایشان در فرایند دگرگونی سیستم انرژی به سوخت‌های سبزتر، نیاز است.
اکنون برخی شرکت‌ها پیش از آغاز، از اهداف تعیین‌شده خود عقب‌نشینی کرده‌اند و این پرسش مطرح است که آیا شرکت‌های بزرگ نفتی می‌توانند یا می‌خواهند به‌سمت منابع درآمدی حاصل از فعالیت‌های کم‌کربن حرکت کنند. شرکت بریتیش پترولیوم، سال گذشته سرعت کاهش تولید نفت و گاز خود را تعدیل و شرکت شل در ماه مارس اهداف اقلیمی خود را تضعیف کرد تا برنامه‌های توسعه تجارت گاز طبیعی مایع‌شده خود را با جدیت بیشتری دنبال کند.
در ایالات‌متحده، شرکت اکسون موبیل که هرگز خود را به کناره‌گیری از کسب‌وکار نفت و گاز متعهد نکرده، اکنون جسورتر از همیشه به نظر می‌رسد، به‌طوری که شکایتی را علیه سهام‌دار فعالی اقامه کرده که شرکت را برای تعیین اهداف جاه‌طلبانه‌تر گذار، تحت‌فشار قرار داده است. بخشی از این بازگشت از اهداف جاه‌طلبانه اقلیمی، نتیجه شناخت برخی ذی‌نفعان از چالش‌های گذار انرژی و آگاهی از این واقعیت است که تا وقتی عرضه جایگزین‌های تجدیدپذیر به میزان قابل اتکایی افزایش یابد، همچنان به نفت و گاز بیشتری برای تأمین تقاضای جهانی انرژی نیاز است. اما این موضوع همچنین نشان می‌دهد تعداد کمی از سرمایه‌گذاران متقاعد شده‌اند شرکت‌های بزرگ نفتی می‌توانند برنامه‌های گذار انرژی خود را با سودآوری اجرا کنند.
جوآن صالح، کارشناس بخش انرژی و منابع طبیعی در شرکت مشاوره‌ای الیور وآیمن، در این زمینه می‌گوید: برخی از آن‌ها تلاش کردند برای ایجاد راهبردهای گذار به بازار بروند و پاسخ سهام‌داران عمدتاً این بوده است که آن‌ها معتقد نیستند این شرکت‌ها بتوانند این کار را انجام دهند.
مدیر مؤسسه اکسلا ریسرچ که راهبردهای اقلیمی را تجزیه‌وتحلیل می‌کند، می‌گوید: بخشی از مشکل این است که بسیاری از برنامه‌های این بخش در اواسط همه‌گیری ویروس کرونا و زمانی که قیمت‌های نفت سقوط کرده بود، طراحی شد و آن زمان «تصمیم‌گیری‌های تحول‌آفرین» آسان بود. وی اضافه می‌کند: این واقعاً پسرفت نیست، بلکه تغییر است، تغییر از «تأکید بر اهداف آرمانی» به «چگونگی اجرا». وقتی آن‌ها این جاه‌طلبی‌ها را مطرح کردند، واقعاً برنامه‌ای نداشتند... .
مدیران عامل هر دو شرکت بی‌پی و شل از زمان تعیین راهبردهای گذار تغییر کرده‌اند و هر دوی آن‌ها انتظارات خود از سرعت تغییرات گذار انرژی را کاهش داده‌اند.
شرکت بی‌پی همچنان به پنج موتور رشد گذار خود شامل بیوگاز، فروشگاه رفاه، شارژ خودروهای برقی، هیدروژن و انرژی‌های تجدیدپذیر متعهد است. موری آچینکلاس، مدیرعامل این شرکت، اوایل سال جاری گفت: پرسشی که در طول زمان تغییر خواهد کرد این است که با چه سرعتی این موارد به جلو می‌روند.
وقتی شرکت شل اهداف اقلیمی خود را در ماه مارس تعدیل کرد، وائل ساوان، مدیرعامل این شرکت، گفت که تغییرات در راهبردها ازجمله دورشدن از عرضه مستقیم برق به خانوارها، بیشتر درباره تغییر تمرکز به حوزه‌هایی است که واقعاً می‌توانیم در آن‌ها رقابت کنیم.
توتال؛ ثابت‌قدم‌تر از همه در گذار انرژی
در میان بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز اروپایی، توتال‌انرژی در رویکرد خود ثابت‌ترین بوده است. پاتریک پویان ، مدیرعامل این شرکت (از سال ۲۰۱۴)، بارها بر نیاز به سرمایه‌گذاری مستمر در نفت و گاز تأکید کرده است؛ درعین‌حال، تجارت انرژی یکپارچه کم‌کربن را توسعه می‌دهد که انتظار دارد در سال ۲۰۲۸ جریان نقدی مثبتی برای این شرکت به همراه داشته باشد.
صالح می‌گوید که بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز منابع مالی و توان فنی لازم برای سرمایه‌گذاری قابل توجه در زیرساخت‌های انرژی پاک را دارند، اما این صنعت فقط زمانی تغییر خواهد کرد که سودآور باشد.
وی می‌گوید: ما نمی‌توانیم خودمان را گول بزنیم که در یک بازار سرمایه بسیار کارآمد فعالیت نمی‌کنیم. شما برای ایجاد ارزش و سود سرمایه‌گذاری می‌کنید و این همان چیزی است که سهام‌داران انتظار دارند. اگر محیطی ایجاد کنید که در آن گذار انرژی واقعاً سودآور باشد، شرکت‌ها در عمل برای کسب پول، آن را دنبال خواهند کرد.
درنتیجه، صالح فکر می‌کند که شرکت‌های نفتی بزرگ بعید است در این زمینه پیشتاز باشند و به استقبال آن بروند، درعوض تصمیم می‌گیرند همراه با رشد تقاضا، توانایی و قابلیت ورود خود را به بازارهای جدید محصولات انرژی با کربن کم، ایجاد کنند. درواقع، «بدون مدل‌های بسیار روشن قیمت‌گذاری و ایجاد انگیزه»، بسیار دشوار است که پیشرفتی در این زمینه حاصل شود.
افزون‌براین، به‌جای تکرار مدل نفت و گاز در ساخت پروژه‌های بالادستی سرمایه‌بر، شرکت‌های بزرگ نفتی یکپارچه ممکن است به‌دنبال استفاده از قابلیت تجاری، پایگاه‌های مشتریان گسترده و ردپای جهانی ایجاد کسب‌وکارهای کم‌کربن باشند؛ جایی که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را به هم متصل می‌کند.
صالح بیان می‌کند: آن‌ها واقعاً در مرکز پیوند همه‌چیز قرار دارند و توانایی برای ایجاد و اتصال بازارها می‌تواند یکی از عوامل توانمندساز بسیار واقعی گذار انرژی باشد.
دوباره روند سوختن گازهای مشعل در جهان
مشعل‌سوزی (سوزاندن گاز در حین استخراج نفت از سوی شرکت‌های نفت و گاز)، به‌رغم فشارهای بین‌المللی فزاینده برای تنظیم و مهار روش‌های آلاینده، در سال ۲۰۲۳ در سراسر جهان به بالاترین میزان خود از سال ۲۰۱۹ افزایش یافت.
براساس داده‌های ماهواره‌ای منتشرشده بانک جهانی طی گزارش «رصد جهانی مشعل‌سوزی جهان»، مقدار مشعل‌سوزی جهان در سال ۲۰۲۳ حدود ۷درصد افزایش یافت و به ۱۴۸ میلیارد مترمکعب رسید. این افزایش به انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتر معادل ۲۳ میلیون تن دی‌اکسید کربن (CO۲) منجر شد که معادل افزودن حدود ۵ میلیون خودرو به جاده‌هاست.
شرکت‌های بهره‌بردار، نفت و گاز یا متان را ناخواسته به‌طور مستقیم در هوا تخلیه (venting) می‌کنند یا آن را مشتعل (flaring) می‌کنند که این کار، بخشی از متان را به دی‌اکسید کربن تبدیل می‌کند.
انتشار متان، نگرانی کلیدی برای سیاست‌گذارانی است که به‌دنبال کاهش تغییرات اقلیمی هستند. ظرفیت گرمایش جهانی این گاز در دوره‌ای ۲۰ساله بیش از ۸۰ برابر قوی‌تر از دی‌اکسید کربن است و حداقل یک‌سوم افزایش دمای جهانی را به خود اختصاص داده است.
طبق آمار بانک جهانی در سال ۲۰۲۳، کشورهای روسیه، ایران، عراق و ایالات‌متحده بیشترین مشعل‌سوزی را داشتند و تنها ۹ کشور، مسئول ۷۵درصد مشعل‌سوزی در جهان هستند.
با توجه به رسیدن قیمت نفت در پاییز سال گذشته به بالای ۹۰ دلار، شاخص شدت مشعل‌سوزی نیز که بیان‌کننده میزان گاز مشعل در هر بشکه نفت تولیدی است، در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. در برخی کشورها، مانند ایران و لیبی، افزایش شاخص شدت مشعل‌سوزی ناشی از افزایش تولید نفت و فقدان سرمایه‌گذاری و اولویت‌بندی بازیافت و استفاده مجدد از گاز بوده است. شاخص شدت مشعل‌سوزی در کشورهای متأثر از درگیری، مانند سوریه که اپراتورها در مقابله با مشعل‌سوزی با مشکل روبه‌رو هستند نیز بالا بود.
مقدار مشعل‌سوزی برحسب کشور طی یک دهه اخیر
زوبین بامجی، مدیر برنامه شراکت جهانی کاهش مشعل‌سوزی و انتشار متان بانک جهانی (GFMR)، که مشعل‌ها را نظارت و از دولت‌ها و شرکت‌های فعال در میدان‌های نفتی برای کاهش انتشار مرتبط حمایت می‌کند، گفت: ما امیدواریم این افزایش تا حدودی یک ناهنجاری باشد، اما روند بلندمدت، کاهش چشمگیر باشد. وی توضیح داد که این امیدواری به این دلیل است که از اواخر دهه ۱۹۹۰ رابطه طولانی‌مدت بین تولید نفت و مشعل‌سوزی گسسته شده است.
باید اشاره کرد که آمار مشعل‌سوزی ارائه‌شده از سوی بانک جهانی برمبنای اطلاعات ماهواره و پهپادی است که با اطلاعات جمع‌آوری‌شده از شرکت‌های نفت و گاز تفاوت فاحشی دارد. برای نمونه، درباره مشعل‌سوزی صنعت نفت آمریکا، اداره اطلاعات انرژی آمریکا این کشور به‌تازگی آمار اولیه را منتشر کرد که نشان می‌دهد براساس داده‌های فدرال و ایالتی، مشعل‌سوزی و تخلیه متان در صنعت در سال ۲۰۲۳ به ۰.۵درصد از کل تولید نفت ایالات‌متحده کاهش یافته که پایین‌ترین رقم در هجده سال گذشته است. در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، این نسبت در ایالات‌متحده ۱.۳درصد بود.
گزارش رصد جهانی مشعل‌سوزی بانک جهانی در سال ۲۰۲۳ معیار متفاوتی را ارائه می‌دهد که نشان‌دهنده افزایش ۲۱درصدی مشعل‌سوزی شرکت‌های نفت و گاز ایالات‌متحده برای سال جاری است. طبق این گزارش، تولید نفت ایالات‌متحده ۹درصد طی سال ۲۰۲۳ افزایش یافته که این امر به افزایش ۱۱درصدی شدت مشعل‌سوزی این کشور در مقایسه با سال ۲۰۲۲ منجر شده است. با وجود این افزایش، ایالات‌متحده یکی از کشورهایی است که کمترین میزان مشعل‌سوزی را در جهان دارد.
شرکت‌های نفت و گاز می‌توانند مشعل‌سوزی را از طریق اقدام‌هایی مانند تزریق مجدد گاز به زمین، یا جذب آن برای مصرف به حداقل برسانند. طبق بیانیه مدیر بخش انرژی و استخراج جهانی بانک جهانی، اگر گاز هدررفته جمع‌آوری و استفاده شود، می‌تواند جایگزین انرژی کثیف‌تر شود و ظرفیت نیروگاهی کافی را برای دوبرابرکردن عرضه برق در جنوب صحرای آفریقا ایجاد کند.
توجه جهانی و ابتکارها برای حذف مشعل‌ها پایدار نیست
براساس گزارش بانک جهانی، افزایش مشعل‌سوزی در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد توجه جهانی و ابتکارات برای حذف مشعل‌ها «کافی یا پایدار» نبوده است، درحالی‌که شرکت‌ها و کشورهای مسئولِ حدود ۶۰درصد مشعل‌سوزی جهان، به ابتکار بانک جهانی برای به‌صفررساندن مشعل‌سوزی متداول تا سال ۲۰۳۰ (ZRF) پیوسته‌اند. همچنین تاکنون ۱۵۵ کشور «تعهد جهانی متان» را امضا کرده‌اند که در حاشیه اجلاس اقلیمی کاپ ۲۶ در سال ۲۰۲۱ در گلاسکو راه‌اندازی شد و این کشورها به‌طور جمعی متعهد شدند انتشار متان را تا سال ۲۰۳۰، نسبت به سال ۲۰۲۰، ۳۰ درصد کاهش دهند.
مدیر پیشگیری جهانی آلودگی متان در گروه ویژه هوای پاک (یک گروه محیط‌زیستی که بر کربن‌زدایی انرژی متمرکز است) با مفیدخواندن این طرح‌ها گفت دولت‌ها و شرکت‌ها هنوز برای متوقف‌کردن مشعل‌سوزی، چه در قالب سیاست‌هایی برای وادارکردن کسب‌وکارها به اقدام و چه در قالب برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خود شرکت‌های انرژی، «تقریباً به‌اندازه کافی کار نمی‌کنند».
وی با اشاره به مقرراتی که به‌تازگی در ایالات‌متحده، کانادا و اتحادیه اروپا وضع شده و هدف آن کاهش انتشار متان است، گفت: این وضعیت در حال تغییر است، اما اعمال و اجرای سیاست‌های جدید زمان می‌برد.
«راهبرد متان» اتحادیه اروپا که در ماه مه تصویب شد، شامل الزام شفافیت متان در گاز وارداتی و به‌دنبال اعمال جریمه بر مشعل‌سوزی و تخلیه گاز در هواست که حتی آلاینده‌تر از انتشار گاز غیرمشتعل است.
مزیت دسترسی به بازار اروپا، انگیزه بسیاری را برای اقدام جدی شرکت‌های صادرکننده گاز به اروپا به‌منظ کاهش مشعل‌سوزی ایجاد می‌کند. به اعتقاد کارشناسان، اگر استاندارد جهانی وضع شده و درباره تمام تجارت بین‌المللی نفت و گاز اعمال شود، می‌تواند به خاتمه مشعل‌سوزی و تخلیه متان به هوا منجر شود.
بدون وجود چنین استانداردی، درعمل شرکت‌های نفت و گاز سیاست‌ها و معیارهای خود را در مهار انتشار متان و مشعل‌سوزی به‌طور گسترده‌تری اعمال می‌کنند. برای نمونه، شرکت‌های «گواهینامه» گاز شخص ثالث در ایالات‌متحده، انتشار متان ناشی از زیرساخت‌های نفت و گاز را ردیابی کرده و به مصرف‌کنندگان اعلام می‌کنند که گاز تولیدی آن‌ها «مسئولانه استخراج شده است». این در حالی است که در ایالات‌متحده، کلرادو تنها ایالتی است که به‌طور مستقیم انتشار متان از زیرساخت‌های نفت و گاز را اندازهگیری می‌کند.
درواقع، درحالی‌که هیچ استاندارد مشخصی برای میزان کاهش نشت متان وجود ندارد که بیان‌کننده واجد شرایط بودن گاز طبیعی باشد، صدور گواهینامه گاز اکنون بخشی از تلاش‌های داوطلبانه شرکت‌های نفت و گاز برای مقابله با انتشار متان است. اما به اعتقاد تعدادی از فعالان اقلیمی، برخی شرکت‌های گواهی‌دهنده انتشار متان از فناوری غیرقابل‌اعتمادی استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده میزان انتشار واقعی نیست؛ ازاین‌رو آن‌ها خواستار تعیین استاندارد و معیارهای مجاز مشعل‌سوزی در مراکز مستقل جهانی و نظارت و گزارش‌دهی مستقل هستند.
چین، ایالات‌متحده و هند؛ برترین‌ها در انتشار دی‌اکسید کربن در سال ۲۰۲۳
براساس گزارش سال ۲۰۲۴ مؤسسه انرژی (Energy Institute)، با عنوان «بررسی آماری صنعت انرژی جهان»، ۱۰ کشور بزرگ منتشرکننده کربن از بخش انرژی، رکورد ۲۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن انتشار دی‌اکسید کربن را در سال ۲۰۲۳ ثبت کردند. این میزان انتشار تجمعی، به‌رغم کاهش سالانه انتشار گازهای گلخانه‌ای در پنج کشور از ۱۰ آلاینده برتر جهان، ۵۸۲ میلیون تن بیشتر از مجموع انتشار در سال ۲۰۲۲ بود.
سه انتشاردهنده بزرگ از بخش انرژی، کشورهای چین، ایالات‌متحده و هند بودند که درمجموع بیش از ۵۳درصد کل انتشار بخش انرژی در سال گذشته را به خود اختصاص دادند. چین به‌تنهایی رکورد ۱۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن انتشار دی‌اکسید کربن را ثبت کرد که نشان‌دهنده سهم ۳۲درصدی در کل انتشار جهانی، جهش ۶۴۲ میلیون تنی از سال ۲۰۲۲ و بزرگ‌ترین افزایش مقدار انتشار سالانه از سال ۲۰۱۱ است. این جهش انتشار، ناشی از افزایش فعالیت‌های صنعتی چین در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل است که ترکیبی از محدودیت‌های جدید کووید ۱۹ به همراه آغاز بحران اعتباری بخش ساخت‌وساز در سال ۲۰۲۲، باعث کاهش فعالیت اقتصادی چین شده بود. اگرچه روند تولید فولاد و سیمان چین کماکان کاهشی است که به کنترل انتشار از صنایع سنگین نیز کمک می‌کند، اما سایر فعالیت‌ها و تولید سایر کالاها افزایش یافت. درنتیجه، تقاضای کلی انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای پس از ۲۰۲۲ افزایش یافت.
انتشار گازهای گلخانه‌ای هند نیز در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود یعنی ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تن رسید که نسبت به سال ۲۰۲۲، به مقدار ۲۱۹ میلیون تن یا ۸درصد افزایش داشت. سهم این کشور در انتشار جهانی بخش انرژی، به ۸درصد رسید. انتشار بخش انرژی هند از سال ۲۰۲۱ به‌طور میانگین سالانه ۸درصد رشد کرده است، درحالی‌که رشد انتشار چین در همین دوره ۳درصد بود.
اتکای هند به زغال‌سنگ برای بیش از ۷۵درصد تولید برق خود به این معناست که روند انتشار برای چند سال دیگر ادامه خواهد یافت، حتی زمانی که شرکت‌های برق هند ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتری را ایجاد کنند.
انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش انرژی ایالات‌متحده به سالانه ۱۵۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ کاهش یافت و به ۴ میلیارد و ۶۴۰ میلیون تن رسید که کمترین مقدار انتشار این بخش انرژی از سال ۲۰۲۰ بود و محدودیت فعالیت‌ها ناشی از کووید ۱۹، روند افزایشی انتشار از فعالیت‌های پالایشگاهی و تقاضای سوخت را متوقف کرد. سهم آمریکا در انتشار جهانی بخش انرژی در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۳.۲درصد بود که نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۰.۷ واحددرصد کمتر شده است.
ازآنجاکه شرکت‌های آب و برق ایالات‌متحده، ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر را با سرعتی بی‌سابقه افزایش می‌دهند و درعین‌حال کاهش بیشتر تولید برق با سوخت زغال‌سنگ را اجرایی می‌کنند، کاهش انتشار بیشتر از بخش برق ایالات‌متحده در باقیمانده این دهه نیز محتمل به نظر می‌رسد.
در سال ۲۰۲۳، انتشار بخش انرژی روسیه با ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش به یک‌میلیارد و ۶۰۰ میلیون تن دی‌اکسید کربن رسید که بیشترین مقدار از اواسط دهه ۱۹۹۰ بود و برای سومین سال متوالی است که انتشار این کشور در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. تقریباً ۶۰درصد تولید برق روسیه از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود.
عربستان سومین سال پیاپی افزایش انتشار در بخش برق را در سال ۲۰۲۳ ثبت کرد و مقدار انتشار بخش انرژی این کشور به ۶۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسید. اگرچه افزایش ۱۱ میلیون تن انتشار بخش انرژی در سال ۲۰۲۳، کمترین میزان افزایش سالانه این کشور پس از ثبت کاهش ۲۰ میلیون تنی در سال ۲۰۲۰ بود.
انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش انرژی ایران با ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش، نسبت به سال ۲۰۲۲، به رکورد جدید ۶۸۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسید. ازآنجاکه گاز طبیعی بیش از ۸۶درصد از تولید برق ایران را تشکیل می‌دهد، رشد بیشتر انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش انرژی این کشور احتمالاً در آینده ادامه خواهد داشت. از طرف دیگر، کشورهای ایالات‌متحده، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و اندونزی، همگی کاهش انتشار از بخش انرژی را در سال ۲۰۲۳ تجربه کردند.
انتشار از بخش انرژی ژاپن با ۶۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تن به یک‌میلیارد و ۱۰ میلیون تن کاهش یافت و به کمترین میزان در بیش از ۲۰ سال گذشته رسید، همچنین انتشار کربن کره جنوبی نزدیک به ۲۲ میلیون تن کاهش یافت و به کمترین میزان در سیزده سال گذشته یعنی ۵۷۱ میلیون تن رسید.
بخش انرژی آلمان در سال ۲۰۲۳ انتشار دی‌اکسید کربن را نزدیک به ۱۰درصد کاهش داد و به ۵۷۲ میلیون تن رساند که کمترین حجم در تاریخ انتشار این کشور است. به نظر می‌رسد تلاش مداوم برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تسریع روند توسعه عرضه انرژی پاک، انتشار گازهای گلخانه‌ای آلمان را در مسیر نزولی نگه داشته است.
انتشار بخش انرژی اندونزی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۳ میلیون تن کاهش یافت، اگرچه به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت به‌دلیل وابستگی زیاد به زغال‌سنگ برای تولید برق، انتشار را در مسیری رو به افزایش نگه دارد. در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۲درصد از برق اندونزی از سوخت زغال‌سنگ تولید شده و سهم گاز طبیعی در تولید برق، ۱۸درصد بود.
به نظر می‌رسد که چنین اتکای زیادی به سوخت‌های فسیلی برای تولید برق، تضمین می‌کند که تولیدکنندگان برق در اندونزی، همراه با تولیدکنندگان در چین و هند، باوجود تلاش‌های مداوم در جاهای دیگر برای مهار انتشار از بخش انرژی، تولیدکنندگان بزرگ گازهای گلخانه‌ای بخش انرژی باقی بمانند و ازآنجاکه انتشار بخش انرژی در همسایگان این کشورها با رشد سریع (مانند ویتنام و فیلیپین) در مسیری رو به افزایش است، به نظر می‌رسد کل انتشار بخش انرژی جهان تا چند سال آینده به روند صعودی خود ادامه خواهد داد. https://safireenergy.ir/vdcg.x9xrak9w7pr4a.html
safireenergy.ir/vdcg.x9xrak9w7pr4a.html
منبع : شانا
